OSNIVANJE DOO
Osnivanje doo, odnosno registracija firme je u Republici Srpskoj propisano Zakonom o privrednim društvima u kojem se navodi nekoliko formi privrednih društava, i to: ortačko društvo, komanditno društvo, društvo sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.) i akcionarsko društvo (a.d.). Najčešća forma privrednog društva koja se osniva na ovim prostorima ipak jeste društvo sa ograničenom odgovornošću, o čijem osnivanju sve neophodne informacije možete da saznate u ovom tekstu. Postupak registracije je propisan Zakonom o registraciji poslovnih subjekata u Republici Srpskoj.
Prvenstveno se treba osvrnuti na sam pojam i korišćenje izraza koji označavaju privredno društvo. Naime, u našem narodu postoje brojni izrazi koji se koriste kada se govori o privrednim društvima, pa tako najčešće srećemo pojmove preduzeće i firma, ali i brojne druge izraze. Dakle, ukoliko vas zanima „osnivanje preduzeća ili registracija preduzeća“ odnosno „osnivanje firme ili registracija firme“, vi zapravo želite da osnujete privredno društvo u nekom od njegovih gore navedenih oblika. Zakonom o privrednim društvima je čak pojam „firma“ definisan kao poslovno ime privrednog društva.
Iz ovoga slijedi da kada nešto nazovemo firmom, mi u zakonskom smislu mislimo na registrovan naziv nekog privrednog društva, a ne na samo društvo. Međutim, kako u skladu sa uobičajenim govorom i sa prirodom našeg jezika svako razumije da pod pojmom firma, ali i preduzeće, mislimo upravo na privredno društvo u nekom od njegovih zakonskih oblika, te izraze koristićemo i u ovom tekstu, radi lakšeg razumijevanja i približavanja terminologije.
Društvo sa ograničenom odgovornošću može da obavlja sve zakonom dozvoljene djelatnosti, a da bi se sa obavljanjem tih djelatnosti započelo, neophodno je da društvo bude registrovano u skladu sa zakonom. Osnivanje svakog privrednog društva, pa tako i osnivanje doo, vrši se putem Agencije za posredničke, informatičke i finansijske djelatnosti (APIF), prema sjedištu društva. Za samu registraciju nadležan je Okružni privredni sud prema sjedištu društva, kojem APIF prosljeđuje uredno popunjenu prijavu za registraciju sa potrebnom dokumentacijom.
OSNIVANJE DOO (društva sa ograničenom odgovornošću)
Osnovni pojmovi
Osnovni pojmovi koji se koriste u ovom tekstu, a koje je potrebno razlikovati jesu osnivač d.o.o. i direktor d.o.o. odnosno lice ovlašćeno za zastupanje.
Osnivač društva jeste lice koje odluči da, kako mu naziv kaže, osnuje privredno društvo. To je lice koje donosi osnivački akt, imenuje lice ovlašćeno za zastupanje – direktora, te uplaćuje osnivački ulog. D.o.o. može da osnuje jedan ili više osnivača, a od broja osnivača zavise određene radnje u toku osnivanja firme koje će biti obrađene dalje u ovom tekstu. Osnivač za obaveze d.o.o. odgovara samo do visine osnivačkog uloga, a nikad svojom ličnom imovinom, što je jedan od razloga za učestalo osnivanje doo.
Direktor – lice ovlašćeno za zastupanje jeste lice koje biva imenovano na ovu funkciju i koje istu funkciju prihvata svojom izjavom. Direktor zastupa d.o.o. u pravnom prometu, što znači da ima ključnu ulogu u poslovanju društva. Direktor donosi odluke u skladu sa internim aktima društva, te ima određene odgovornosti koje su mu aktima društva povjerene.
Osnivač društva i direktor društva mogu da budu ista osoba.
Registracija doo – Kako registrovati doo?
Registracija društva sa ograničenom odgovornošću odvija se u nekoliko jednostavnih koraka.
Osnivanje doo – koraci:
Prvi korak – PRIPREMA ZA OSNIVANJE FIRME
Prije stupanja u proces osnivanja doo, odnosno registracije firme potrebno je da osnivač odluči o bitnim činjenicama vezanim za društvo koje osniva i djelatnost koju će ono da obavlja, kao što su:
- izbor poslovnog imena društva – firme: naziv doo mora da bude u skladu sa zakonom, ne može da bude zamjenljivo sa poslovnim imenom drugog privrednog društva, niti da izaziva zabunu o privrednom društvu ili o njegovoj djelatnosti. Ovo podrazumijeva da naziv firme mora biti jedinstven i mora biti različit od onih koji su već ranije registrovani. Provjeru dostupnosti naziva možete da učinite ovdje. Poslovno ime sadrži obavezno oznaku „društvo sa ograničenom odgovornošću“, skraćeno „d.o.o.“ ili „doo“. Društvo može da koristi i određeni skraćeni oblik imena, pod uslovom da je taj skraćeni oblik imena naveden u osnivačkom aktu
- određivanje sjedišta firme – određivanje tačne adrese mjesta iz koga se upravlja poslovima društva
- utvrđivanje broja osnivača – utvrđivanje broja lica koja osnivaju preduzeće. Osnivač može biti jedno ili više lica
- određivanje lica koje će da zastupa firmu u pravnom prometu – direktora
- utvrđivanje iznosa osnivačkog uloga – osnivački ulog mora sa iznosi minimalno 1 KM
- izbor djelatnosti koju će firma da obavlja u skladu sa klasifikacijom naziva djelatnosti u Republici Srpskoj, a sa kojom možete da se upoznate na ovom linku.
Drugi korak – DOKUMENTACIJA
Nakon odluke o bitnim elementima iz prethodnog koraka, a prije same registracije preduzeća potrebno je pribaviti:
- potvrdu o prebivalištu za lice koje će biti ovlašćeno za zastupanje i osnivača, ova potvrda pribavlja se u nadležnom organu za izdavanje ličnih dokumenata pri Ministarstvu unutrašnjih poslova (CIPS)
- poresko uvjerenje za osnivača – uvjerenje iz nadležne jedinice Poreske uprave da osnivač nema poreskih dugovanja
- kopija lične karte osnivača i direktora, ovjerena kod notara ili u opštini
- potvrda banke o uplati osnivačkog uloga – uplata osnivačkog uloga vrši se na privremeni račun kod banke, nakon čega banka izdaje potvrdu o uplati.
Treći korak – NOTARSKA OVJERA/OBRADA
Određena dokumentacija koja je neophodna za osnivanje doo mora da bude ovjerena kod notara ili notarski obrađena:
-
OSNIVAČKI AKT
Vrsta osnivačkog akta zavisi od činjenice da li preduzeće osniva jedno ili više lica.
Ukoliko društvo osniva jedno lice osnivački akt je ODLUKA O OSNIVANJU DOO i na njoj potpis osnivača mora biti notarski ovjeren. Odluka može biti sastavljena od strane advokata ili samostalno od strane osnivača. Izuzetak je društvo koje osniva jedno lice, ali ima osnivački ulog veći od 1 KM, u tom slučaju neophodna je notarska obrada odluke o osnivanju.
Ukoliko društvo osniva više lica osnivački akt je UGOVOR O OSNIVANJU DOO koji mora da bude notarski obrađen. Dakle, u tom slučaju notar sastavlja ugovor i obrađuje ga.
Od vrste osnivačkog akta zavise i troškovi koje će osnivač imati pred izabranim notarom.
-
ODLUKA O IMENOVANJU LICA OVLAŠĆENOG ZA ZASTUPANJE
Od broja lica koja osnivaju doo zavisi forma i ove odluke. Ukoliko jedno lice osniva firmu, odluku može da sastavi samostalno ili uz pomoć advokata, istu potpiše i potpis ovjeri kod notara. Ukoliko više lica osniva firmu, odluku sastavlja i obrađuje notar. Kao i u prethodnom koraku, troškovi sastava ove odluke zavise od vrste doo koje se osniva.
-
IZJAVA O PRIHVATANJU DUŽNOSTI DIREKTORA
Forma ove izjave takođe zavisi od broja osnivača. Ukoliko jedno lice osniva firmu, odluku može da sastavi samostalno ili uz pomoć advokata, istu potpiše i potpis ovjeri kod notara. Ukoliko više lica osniva firmu, odluku sastavlja i obrađuje notar. Kao i u prethodnim koracima, troškovi sastava ove odluke zavise od vrste doo koje se osniva.
-
OP OBRAZAC
Ovaj obrazac podrazumijeva obrazac ovjerenih potpisa lica ovlaštenih za zastupanje. Obrazac se preuzima u nadležnoj jedinici lokalne samouprave (Gradska uprava, Opština), na isti se potpisuju lica ovlašćena za zastupanje d.o.o. a zatim se ovaj obrazac, odnosno potpisi koji su na njemu, ovjerava kod notara.
Četvrti korak – Prijava za registraciju poslovnih subjekata
Nakon završavanja svih prethodnih koraka, potrebno je popuniti prijavu za registraciju poslovnih subjekata elektronskim putem i svu dokumentaciju zajedno sa takvom prijavom predati u Agenciju za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF) prema mjestu sjedišta firme. Prilikom predavanja prijave bićete pozvani da uplatite taksu za registraciju u iznosu od 35,00 KM.
Nakon što nadležni Okružni privredni sud donese rješenje o registraciji, rješenje o registraciji društva objavljuje se u Službenom glasniku Republike Srpske. Za ovu objavu takođe se plaća taksa u iznosu od oko 75,00 KM.
RJEŠENJE O REGISTRACIJI
Rješenje o registraciji sadrži sve elemente propisane zakonom, kao što su naziv, sjedište, podaci o osnivaču i licu ovlašćenom za zastupanje, te jedan od osnovnih podataka za društvo u pravnom prometu – jedinstveni identifikacioni broj društva (JIB) koji dodjeljuje Poreska uprava. Rješenje o registraciji donosi nadležni Okružni privredni sud, te donošenjem ovog rješenja se formalno društvo smatra registrovanim i okončava postupak osnivanja doo.
Nakon što preuzmete rješenje o registraciji firme od APIF-a možete prisupiti ostalim radnjama koje su potrebne za početak obavljanja djelatnosti, kao što su izrada pečata, dobijanje potvrde o dobijenom JIB-u u nadležnoj poslovnici Poreske uprave, te otvaranje žiro računa u banci preko kojeg će se vršiti poslovanje društva. Početak obavljanja djelatnosti podrazumijeva ispunjenost i nekih dodatnih obaveza koje nastaju nakon registracije, kao što su ispunjenost tehničkih uslova za obavljanje djelatnosti, zaštite na radu, zaštite životne sredine, tehničke uslove vezane za poslovni prostor, registracija u PDV sistemu, prijava radnika u jedinstveni sistem registracije kontrole i naplate doprinosa, te plaćanje komunalnih taksi u skladu sa propisima nadležne jedinice lokalne samouprave, kao i druge obaveze propisane opštim aktima.
ŠTA JE POTREBNO ZA OSNIVANJE DOO – ukratko
Nakon donošenja odluke da se osnuje privredno društvo u obliku društva sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.) lice koje je takvu odluku donijelo, koje je utvrdilo da želi da obavlja određenu djelatnost pod određenim poslovnim imenom, sa obezbijeđenim sjedištem firme i ispunjenim tehničkim uslovima za obavljanje te djelatnosti, može da pristupi osnivanju doo i njegovoj registraciji, prema koracima koji su opisani u ovom tekstu. Pojedine korake svako lice može da obavi samostalno, a za određene korake neophodno je da angažuje notara po svom izboru.
U pogledu koraka koji se mogu obaviti samostalno, svako lice koje ima namjeru da osnuje privredno društvo može da angažuje advokata za registraciju pravnih lica, koji će na osnovu date punomoći ove korake da obavi umjesto njega, u njegovo ime i za njegov račun. Tako u pogledu koraka koji se odnose na sastavljanje pojedinih akata društva sa ograničenom odgovornošću koji ne zahtijevaju notarsku obradu, odnosno nije neophodno da budu sastavljen pred notarom, advokat pruža usluge sastavljanja teksta predmetnih odluka, odnosno izjava, kako je navedeno naprijed u tekstu.
Ukoliko Vam je potrebna pomoć za osnivanje doo obratite se putem KONTAKT forme.
Advokat Vladimir Dragičević – Banja Luka